Φίλε Νομάρχη
Αξίζει να θυμίσουμε το άρθρο 24 του συντάγματος και ειδικότερα την παρ.3 που έχει ως εξής:
«Για να αναγνωριστεί μία περιοχή ως οικιστική και για να ενεργοποιηθεί πολεοδομικά, οι ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται σε αυτή συμμετέχουν υποχρεωτικά, χωρίς αποζημίωση από τον οικείο φορέα, στη διάθεση των εκτάσεων που είναι απαραίτητες για να δημιουργηθούν δρόμοι, πλατείες και χώροι για κοινωφελείς γενικά χρήσεις και σκοπούς, καθώς και στις δαπάνες για την εκτέλεση των βασικών κοινόχρηστων πολεοδομικών έργων, όπως νόμος ορίζει».
Η διάταξη αυτή αποτέλεσε τομή στον τρόπο ανάπτυξης των πόλεων στην χώρα μας. Θεσμοθετήθηκε αμέσως μετά την πτώση της χούντας, με το Σύνταγμα του 1975, όταν η χώρα έβγαινε από την περίοδο της δικτατορίας όπου τα συμφέροντα, μικρά και μεγάλα, κερδοσκοπούσαν ασύδοτα σε βάρος της γης και της κατοικίας, με τις ευλογίες της χουντικής κυβέρνησης.
Σε εφαρμογή της διάταξης αυτής του άρθρου 24 του Συντάγματος, στις 26.7.1979, δημοσιεύται ο νόμος 947/ 79 με πρωτοβουλία του ριζοσπάστη Υφυπουργού ΥΧΟΠ Στέφανου Μάνου, και καθιερώνεται η υποχρέωση των ιδιοκτησιών, που εντάσσονται σε Σχέδιο .Πόλεως, σε γή και χρήμα.
Παράλληλα, την εποχή αυτή στη Θήβα εκπονείται το νέο ρυμοτομικό Σχέδιο που περιλαμβάνει την αναθεώρηση του υφιστάμενου καθώς και την επέκτασή του, στις περιοχές των οικισμών των προϋφισταμένων του 1923, αλλά και πέραν αυτών, όπως η περιοχή της νέας συνοικίας «ΠΙΝΔΑΡΟΥ».
Το ρυμοτομικό της Θήβας εγκρίνεται από την τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. (αρμόδιος Υφυπουργός ο Στ. Μάνος), παρά την σφοδρή αντίδραση των τότε κυβερνητικών βουλευτών και παραγόντων της πόλης, με το καθεστώς του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 62 του Ν.947/79(ΦΕΚ 169Α/26.7.79), που επέβαλε εισφορές σε γή και χρήμα στις επεκτάσεις σε περιοχές πέραν των ορίων των οικισμών των προϋφισταμένων προ του 1923.
Στο μεταξύ, ο πρωτοποριακός νόμος 947/79, υπονομεύτηκε από την ίδια την Νέα Δημοκρατία. Ο Στ. Μάνος αντικαταστάθηκε από τον. Πλυτά, τα δε διατάγματα εφαρμογής των άρθρων 17 έως 21 και 54 του νόμου του, που ενεργοποιούσαν την εισφορά σε γη και χρήμα, παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες και δεν εκδόθηκαν ποτέ.
Οι πιέσεις των μεγάλων αλλά και μικρών κερδοσκοπικών συμφερόντων κατίσχυσαν στις επιλογές της Ν.Δ. τότε.
Με την κυβερνητική αλλαγή του 1981, μετά την νίκη του ΠΑΣΟΚ και την ανάληψη του Υπουργείου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος από τον αείμνηστο Αντώνη Τρίτση, εκδόθηκε, ο ιστορικός θα τον χαρακτηρίζαμε, νόμος 1337/83 που συμπληρώνοντας και βελτιώνοντας τον Ν.947/ 79 του προκατόχου του Στ.Μάνου, τον ενεργοποίησε και ως προς την η εφαρμογή των διατάξεων περί εισφοράς σε γή και χρήμα, όπως προέβλεπε το Σύνταγμα του 75 με την παρ.3 του άρθρου 24.
Ειδικότερα, για την συνοικία «Πινδάρου» της Θήβας ίσχυσε η διάταξη του β’εδαφ. της παρ.4 του άρθρου 43 του Ν.1337/83, εκδόθηκε η κατ’εξουσιοδότησή του, Υπουργική απόφαση (αρ.72043/84-ΦΕΚ577Δ) και εφαρμόστηκαν ανάλογα τα άρθρα 8, 9 και 12 αυτού του νόμου, αντί των 17 έως 21 και 54 του 947/79 περί της εισφοράς σε γή και χρήμα.]
Η αντίδραση των κερδοσκοπικών συμφερόντων εκδηλώθηκαν και τότε με σφοδρότητα και κατά του Αντώνη Τρίτση. Επέφεραν την μετακίνησή του σε άλλο Υπουργείο με την ιστορική φράση του Ανδρέα Παπανδρέου «Αντώνη έγραψες ιστορία» πλην όμως το θεσμικό πλαίσιο μιας άλλης πρωτοποριακής πολιτικής για το οικιστικό περιβάλλον είχε επιβληθεί παρ’όλο που μεταγενέστερες τροποποιήσεις του Ν.1337/ 83 άμβλυναν την ριζοσπαστικότητά του.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί μια περικοπή της εισαγωγικής επιστολής του Α.Τρίτση κατά την δημοσιοποίηση του νόμου:
«Σήμερα όλες οι ελληνικές πόλεις βρίσκονται σε κρίση: Διάσπαση της κοινωνικής επικοινωνίας και λειτουργίας, αμορφοποίηση του αστικού χώρου, υποβάθμιση του περιβάλλοντος ζωής και εργασίας, συσσώρευση κοινωνικών προβλημάτων, αισθητική κρίση»,
και μια ακόμη:
«Η «πόλη» των εργαζομένων με το αυθαίρετο αγροτεμάχιο, το αυθαίρετο σπίτι, τους χωματόδρομους, τους βόθρους, τα βυτία – από τη μια μεριά – αντικριστά με την «πόλη» του κερδοσκόπου της γης και της κατοικίας, του καταπατητή της ακτής και του δάσους είναι η διχασμένη εικόνα της σημερινής ελληνικής πόλης. Εικόνα που διαμορφώθηκε κάτω από την ανοχή – αν όχι την επιλογή – της επίσημης πολιτείας και ταυτόχρονα την περιθωριοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης και του πολίτη».
Δεν είναι τυχαίο ότι και στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, όπου μετακινήθηκε ο Α.Τρίτσης ήρθε σε ρήξη με τα μεγάλα εκκλησιαστικά συμφέροντα αυτή τη φορά.
Φίλε Νομάρχη, από τότε πολύς χρόνος πέρασε, πολλά άλλαξαν.
Οι δημοτικές αρχές της Θήβας, την δεκαετία του ’90, αδιαφόρησαν για μια οικιστική ανάπτυξη της πόλης προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Μόλις το 2002 εδέησε να κυρωθεί η πράξη εφαρμογής στην συνοικία «Πινδάρου», από τον προκάτοχό σου Ν.Στάμου που αν και υποστηριζόμενος από την συντηρητική παράταξη της Ν.Δ. δεν εκάμφθει.
Είναι απορίας άξιο και επιεικώς αχαρακτήριστο, επί των ημερών σου, να ανακαλείται η κύρωση της πράξης, ενέργεια που αντιστρατεύεται το κοινωνικό όφελος, την προστασία του περιβάλλοντος, την «πράσινη ανάπτυξη»…………..
Κατανοητό είναι ο ιδιοκτήτης της γής να διεκδικεί την αξιοποίηση της ιδιοκτησίας του, με όποιον τρόπο νομίζει ο ίδιος προσφορότερο και να προσφεύγει προς τούτο στην δικαιοσύνη, όταν νομίζει ότι αδικείται.
Η ρύθμιση όμως του χώρου με κανόνες -«πολεοδομημένη γη»- είναι αρμοδιότητα της πολιτείας..
Οι εντάξεις περιοχών στο σχέδιο πόλεως, προσδίδουν υπεραξία στην γη όταν αυτή από γεωργική (χωράφια), μετατρέπεται σε αστική (οικόπεδα).
Τούτο σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες της εντασσόμενης περιοχής, τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης έναντι συμπολιτών τους, των οποίων οι ιδιοκτησίες, αν και όμορες με την πόλη, δεν εντάσσονται.
Στοιχειώδης λοιπόν εφαρμογή και των αρχών της ισονομίας και ισοπολιτείας επιβάλλει στους προνομιούχους, την υποχρέωση της εισφοράς σε γή και χρήμα, υπέρ του κοινωνικού συνόλου.
Αυτές οι βασικές αρχές όμως, δεν πρυτάνευσαν στην κρίση της, εξουσιοδοτημένης από εσέ, Αντινομάρχου κατά την έκδοση της ανακλητικής απόφασης.
Θ.ΣΚΟΥΜΑΣ - Κ.ΚΟΥΡΚΟΥΤΗΣ
