Το Ταμείο θα λειτουργήσει ως εχέγγυο, ως ασπίδα προστασίας και μηχανισμός διασφάλισης της κεφαλαιακής επάρκειας και της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, προς όλους τους ενδιαφερομένους: μετόχους, δανειστές, καταθέτες και επενδυτές.
Παρόλο που οι ελληνικές τράπεζες βγήκαν σχεδόν αλώβητες από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, επηρεάστηκαν αρνητικά από την ελληνική δημοσιονομική κρίση.
Δεδομένου ότι τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα κατέχουν ένα σημαντικό μέρος των Ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια τους, οι υποβαθμίσεις από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης του ελληνικού δημοσίου προκάλεσαν σημαντικές πιέσεις προς το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, επηρεάζοντας αρνητικά την πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, και τη ρευστότητα τους.
Η επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας, η ύφεση, μέσα στην οποία κινείται η ελληνική οικονομία, οδηγεί σε επιδείνωση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών, σε αύξηση των επισφαλειών, και αύξηση των ζημιών, επηρεάζοντας την κεφαλαιακή επάρκεια του Τραπεζικού Συστήματος.
Θα πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι είναι απολύτως θετικό το γεγονός ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει, μέχρι αυτή τη στιγμή, αποδειχθεί θωρακισμένο, έχει αντέξει στις πιέσεις που έχουν ασκηθεί, έχει αντέξει στις «τρομοκρατικές επιθέσεις» και τα όργια φημών κατά των καταθετών, ενώ στην παρούσα φάση, τα κεφαλαιακά αποθέματα στο τραπεζικό σύστημα είναι επαρκή.
Σε αυτό, συνετέλεσε το γεγονός ότι η ελληνική Κυβέρνηση φρόντισε έτσι ώστε να υπάρχει ένα πλαίσιο, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στις ελληνικές τράπεζες να συνεχίσουν να έχουν ρευστότητα, επεκτείνοντας το γνωστό πακέτο των 28 δισ. ευρώ κατά 15 δισ. ευρώ στο σκέλος των εγγυήσεων. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν και είναι καθοριστικός και εξαιρετικά θετικός σ’ αυτή την κατεύθυνση, με την ανεπιφύλακτη αποδοχή των ελληνικών ομολόγων, παρέχοντας απεριόριστη ρευστότητα.
Οι πολιτικές στήριξης του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, -βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας-, η διασφάλιση της βιωσιμότητας, της ρευστότητας, της σταθερότητας και της προοπτικής του, πολιτικές στις οποίες εντάσσεται και η Ίδρυση του Ταμείου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και επηρεάζουν άμεσα την προοπτική και τύχη της ελληνικής οικονομίας, και του κάθε Έλληνα πολίτη.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αποτελεί ένα δίχτυ ασφάλειας για τις ελληνικές τράπεζες, ένα εργαλείο, επταετούς ζωής, για να μπορέσει να στηρίξει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σ’ αυτή τη δύσκολη καμπή. Δεν αποτελεί εργαλείο ρευστότητας και δε στοχεύει στην προστασία των κερδών των τραπεζών, στην προστασία των συμφερόντων των μετόχων, αλλά, αποκλειστικά και μόνο, στην προστασία της κεφαλαιακής τους επάρκειας.
Τι είναι και πως θα λειτουργεί το υπό ίδρυση Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας:
- Θα είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, το οποίο θα λάβει 10 δισ. ευρώ από τα 110 δισ. ευρώ που θα δανειστεί η χώρα από τους Ευρωπαίους εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Μετά το πέρας της επταετίας, το κεφάλαιο και η περιουσία του Ταμείου περιέρχονται στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου.
- Θα λειτουργεί ανεξάρτητα από την κυβέρνηση, διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, παρέχοντας κεφαλαιακή υποστήριξη στις τράπεζες, εάν και εφόσον χρειαστεί. Πρόκειται για ένα λειτουργικά ανεξάρτητο Ταμείο, τη διοίκηση του οποίου θα αναλάβουν άτομα με αναγνωρισμένο κύρος και εμπειρία στα χρηματοπιστωτικά θέματα, τα οποία θα διοριστούν από τον Υπουργό Οικονομικών, κατόπιν εισηγήσεως του Διοικητή της ΤτΕ.
- Θα διαθέτει σημαντικές αρμοδιότητες και εξουσίες, ενώ η στήριξη των τραπεζών θα πραγματοποιείται κάτω από εξαιρετικά αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις.
- Η συμμετοχή μιας τράπεζας στο Ταμείο θα γίνεται κατόπιν υπόδειξης της ΤτΕ, ή υποβολής αιτήματος από την ίδια την τράπεζα, το οποίο η ΤτΕ υποστηρίζει, και θα ενεργοποιείται, όταν δεν καλύπτονται οι ελάχιστες απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας που έχουν καθοριστεί από την ΤτΕ, σύμφωνα με το Ν.3601/2007, και εφόσον έχει εξαντληθεί κάθε προσπάθεια κεφαλαιακής ενίσχυσης της από τους ίδιους τους μετόχους ή από άλλο επενδυτή.
- Η διαδικασία ένταξης του πιστωτικού ιδρύματος στο Ταμείο γίνεται υπό αυστηρά διατυπωμένα προαπαιτούμενα κριτήρια και προϋποθέσεις.
- Η προσφυγή στο Ταμείο θα είναι μια ιδιαίτερα επώδυνη απόφαση, καθώς οι μέτοχοι θα παραχωρήσουν στο Ταμείο αποφασιστικής σημασίας εξουσίες. Στις εξουσίες του Ταμείου ενδεικτικά περιλαμβάνονται: η υποβολή σχεδίου αναδιάρθρωσης με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και ο διορισμός εκπροσώπου του στο Δ.Σ., το δικαίωμα βέτο σε αποφάσεις του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, αναφορικά με την επιχειρηματική στρατηγική, την απόδοση μερισμάτων, τα θέματα μισθοδοσίας, ρευστότητας και διαχείρισης ενεργητικού παθητικού κ.λ.π., προκειμένου
να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των καταθετών και η εύρυθμη λειτουργία του, την απαίτηση από την ΤτΕ να του παρέχει κάθε πληροφορία απαραίτητη για την ολοκλήρωση του σκοπού του, και η πρόβλεψη της προνομιακής ικανοποίησης έναντι όλων των άλλων μετόχων, σε περίπτωση εκκαθάρισης του ιδρύματος.
- Το Ταμείο υποχρεούται να τηρεί λογαριασμούς αποθεματικών και να δημοσιεύει τα κέρδη και τις ζημίες του, που προσδιορίζονται σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Επίσης, εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση των οικονομικών του καταστάσεων, οφείλει να μεταφέρει το σύνολο των διανεμόμενων κερδών στο ελληνικό Δημόσιο ως έσοδο για τους σκοπούς του γενικού προϋπολογισμού του κράτους.
Κύριε πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
όλοι μας επιθυμούμε το τραπεζικό σύστημα αρωγό στην μεγάλη προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Κι αυτό δεν συνεπάγεται, βέβαια, μόνο δικαιώματα, συνεπάγεται και υποχρεώσεις.
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και να ανταποκριθεί το ίδιο στις προκλήσεις των καιρών, που δεν είναι άλλες από τη διασφάλιση της κεφαλαιακής του επάρκειας και επαρκούς ρευστότητας, τη διοχέτευση της ιδιωτικής αποταμίευσης στις πιο αποδοτικές χρήσεις, και την έμπρακτη στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, στη δύσκολη αυτή συγκυρία…»
Παρόλο που οι ελληνικές τράπεζες βγήκαν σχεδόν αλώβητες από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, επηρεάστηκαν αρνητικά από την ελληνική δημοσιονομική κρίση.
Δεδομένου ότι τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα κατέχουν ένα σημαντικό μέρος των Ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια τους, οι υποβαθμίσεις από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης του ελληνικού δημοσίου προκάλεσαν σημαντικές πιέσεις προς το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, επηρεάζοντας αρνητικά την πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, και τη ρευστότητα τους.
Η επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας, η ύφεση, μέσα στην οποία κινείται η ελληνική οικονομία, οδηγεί σε επιδείνωση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών, σε αύξηση των επισφαλειών, και αύξηση των ζημιών, επηρεάζοντας την κεφαλαιακή επάρκεια του Τραπεζικού Συστήματος.
Θα πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι είναι απολύτως θετικό το γεγονός ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει, μέχρι αυτή τη στιγμή, αποδειχθεί θωρακισμένο, έχει αντέξει στις πιέσεις που έχουν ασκηθεί, έχει αντέξει στις «τρομοκρατικές επιθέσεις» και τα όργια φημών κατά των καταθετών, ενώ στην παρούσα φάση, τα κεφαλαιακά αποθέματα στο τραπεζικό σύστημα είναι επαρκή.
Σε αυτό, συνετέλεσε το γεγονός ότι η ελληνική Κυβέρνηση φρόντισε έτσι ώστε να υπάρχει ένα πλαίσιο, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στις ελληνικές τράπεζες να συνεχίσουν να έχουν ρευστότητα, επεκτείνοντας το γνωστό πακέτο των 28 δισ. ευρώ κατά 15 δισ. ευρώ στο σκέλος των εγγυήσεων. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν και είναι καθοριστικός και εξαιρετικά θετικός σ’ αυτή την κατεύθυνση, με την ανεπιφύλακτη αποδοχή των ελληνικών ομολόγων, παρέχοντας απεριόριστη ρευστότητα.
Οι πολιτικές στήριξης του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, -βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας-, η διασφάλιση της βιωσιμότητας, της ρευστότητας, της σταθερότητας και της προοπτικής του, πολιτικές στις οποίες εντάσσεται και η Ίδρυση του Ταμείου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και επηρεάζουν άμεσα την προοπτική και τύχη της ελληνικής οικονομίας, και του κάθε Έλληνα πολίτη.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αποτελεί ένα δίχτυ ασφάλειας για τις ελληνικές τράπεζες, ένα εργαλείο, επταετούς ζωής, για να μπορέσει να στηρίξει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σ’ αυτή τη δύσκολη καμπή. Δεν αποτελεί εργαλείο ρευστότητας και δε στοχεύει στην προστασία των κερδών των τραπεζών, στην προστασία των συμφερόντων των μετόχων, αλλά, αποκλειστικά και μόνο, στην προστασία της κεφαλαιακής τους επάρκειας.
Τι είναι και πως θα λειτουργεί το υπό ίδρυση Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας:
- Θα είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, το οποίο θα λάβει 10 δισ. ευρώ από τα 110 δισ. ευρώ που θα δανειστεί η χώρα από τους Ευρωπαίους εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Μετά το πέρας της επταετίας, το κεφάλαιο και η περιουσία του Ταμείου περιέρχονται στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου.
- Θα λειτουργεί ανεξάρτητα από την κυβέρνηση, διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, παρέχοντας κεφαλαιακή υποστήριξη στις τράπεζες, εάν και εφόσον χρειαστεί. Πρόκειται για ένα λειτουργικά ανεξάρτητο Ταμείο, τη διοίκηση του οποίου θα αναλάβουν άτομα με αναγνωρισμένο κύρος και εμπειρία στα χρηματοπιστωτικά θέματα, τα οποία θα διοριστούν από τον Υπουργό Οικονομικών, κατόπιν εισηγήσεως του Διοικητή της ΤτΕ.
- Θα διαθέτει σημαντικές αρμοδιότητες και εξουσίες, ενώ η στήριξη των τραπεζών θα πραγματοποιείται κάτω από εξαιρετικά αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις.
- Η συμμετοχή μιας τράπεζας στο Ταμείο θα γίνεται κατόπιν υπόδειξης της ΤτΕ, ή υποβολής αιτήματος από την ίδια την τράπεζα, το οποίο η ΤτΕ υποστηρίζει, και θα ενεργοποιείται, όταν δεν καλύπτονται οι ελάχιστες απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας που έχουν καθοριστεί από την ΤτΕ, σύμφωνα με το Ν.3601/2007, και εφόσον έχει εξαντληθεί κάθε προσπάθεια κεφαλαιακής ενίσχυσης της από τους ίδιους τους μετόχους ή από άλλο επενδυτή.
- Η διαδικασία ένταξης του πιστωτικού ιδρύματος στο Ταμείο γίνεται υπό αυστηρά διατυπωμένα προαπαιτούμενα κριτήρια και προϋποθέσεις.
- Η προσφυγή στο Ταμείο θα είναι μια ιδιαίτερα επώδυνη απόφαση, καθώς οι μέτοχοι θα παραχωρήσουν στο Ταμείο αποφασιστικής σημασίας εξουσίες. Στις εξουσίες του Ταμείου ενδεικτικά περιλαμβάνονται: η υποβολή σχεδίου αναδιάρθρωσης με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και ο διορισμός εκπροσώπου του στο Δ.Σ., το δικαίωμα βέτο σε αποφάσεις του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, αναφορικά με την επιχειρηματική στρατηγική, την απόδοση μερισμάτων, τα θέματα μισθοδοσίας, ρευστότητας και διαχείρισης ενεργητικού παθητικού κ.λ.π., προκειμένου
να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των καταθετών και η εύρυθμη λειτουργία του, την απαίτηση από την ΤτΕ να του παρέχει κάθε πληροφορία απαραίτητη για την ολοκλήρωση του σκοπού του, και η πρόβλεψη της προνομιακής ικανοποίησης έναντι όλων των άλλων μετόχων, σε περίπτωση εκκαθάρισης του ιδρύματος.
- Το Ταμείο υποχρεούται να τηρεί λογαριασμούς αποθεματικών και να δημοσιεύει τα κέρδη και τις ζημίες του, που προσδιορίζονται σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Επίσης, εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση των οικονομικών του καταστάσεων, οφείλει να μεταφέρει το σύνολο των διανεμόμενων κερδών στο ελληνικό Δημόσιο ως έσοδο για τους σκοπούς του γενικού προϋπολογισμού του κράτους.
Κύριε πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
όλοι μας επιθυμούμε το τραπεζικό σύστημα αρωγό στην μεγάλη προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Κι αυτό δεν συνεπάγεται, βέβαια, μόνο δικαιώματα, συνεπάγεται και υποχρεώσεις.
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και να ανταποκριθεί το ίδιο στις προκλήσεις των καιρών, που δεν είναι άλλες από τη διασφάλιση της κεφαλαιακής του επάρκειας και επαρκούς ρευστότητας, τη διοχέτευση της ιδιωτικής αποταμίευσης στις πιο αποδοτικές χρήσεις, και την έμπρακτη στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, στη δύσκολη αυτή συγκυρία…»
