«Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS προτρέπει τους πολίτες, τα μέλη και υποστηρικτές του να συμμετάσχουν ενεργά στις προσπάθειες αποκατάστασης και προστασίας του Ασωπού και της ευρύτερης υδρολογικής λεκάνης. Ως οργάνωση υποστηρίζουμε, επίσης, τη μαζική υπογραφή του ψηφίσματος του Ραδιοτηλεοπτικού Σταθμού ΣΚΑΪ ώστε να σταματήσει άμεσα η υποβάθμιση του Ασωπού, του υδροφόρου ορίζοντα, τις παράκτιας ζώνης και της θάλασσας του Ν. Ευβοϊκού. Το θέμα της ρύπανσης μιας τόσο μεγάλης περιοχής μας αφορά όλους. Όσοι αγωνίζονται για τα αυτονόητα, το καθαρό νερό, τον καθαρό αέρα και την καθαρή γη, την προστασία της υγείας και του μέλλοντος των παιδιών μας πρέπει και αξίζει να έχουν τη συμπαράστασή μας».«Το ζήτημα του Ασωπού εξελίσσεται σε οικολογική καταστροφή με ανυπολόγιστες συνέπειες όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία και στην οικονομία” δήλωσε η Μαίρη Βιταλιώτου, υπεύθυνη υδατικών πόρων του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS. “Πολλοί κλάδοι της οικονομίας πλήττονται άμεσα ή έμμεσα εξαιτίας της συνεχιζόμενης επιβάρυνσης της περιοχής. Καλούμε το ΥΠΕΧΩΔΕ να αποδώσει, όπως έχει υποχρέωση, συγκεκριμένες ευθύνες στις βιομηχανίες για τη ρύπανση που έχει προκληθεί ώστε να αναλάβουν και το κόστος εξυγίανσης όπως απαιτεί η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία καθώς και να προχωρήσει σε απογραφή του πραγματικού περιβαλλοντικού κόστους των παραγωγικών δραστηριοτήτων της περιοχής. Ο χρόνος πιέζει για άμεση εφαρμογή μέτρων απορρύπανσης και βιώσιμη διαχείριση του Ασωπού σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και τους πολίτες μέσα από τη διαβούλευση, όπως ορίζει η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Κάθε καθυστέρηση επιβαρύνει την υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία».
Αναλυτικά οι θέσεις του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Αν και απαγορεύεται η υπεδάφια διάθεση επικίνδυνων υγρών βιομηχανικών αποβλήτων, είναι γνωστό ότι υιοθετήθηκε ευρέως η απευθείας απόθεσή τους στον υδροφόρο ορίζοντα μέσα από γεωτρήσεις/πηγάδια και το άδειασμα των λυμάτων σε χωράφια ή χωματερές. Πολλές από τις βιομηχανίες που ρυπαίνουν, και τους έχει επιβληθεί πρόστιμο από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, διαθέτουν πιστοποίηση ότι λειτουργούν σύμφωνα με περιβαλλοντικά πρότυπα και τηρούν την περιβαλλοντική νομοθεσία, γεγονός που δημιουργεί εύλογες απορίες για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών ελέγχου και εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Σειρά αναλύσεων αποδεικνύουν την σοβαρότητα και την έκταση της 40ετούς συνεχούς ρύπανσης από την ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων στο ποτάμι και τον υδροφόρο ορίζοντα από τις βιομηχανίες αλλά και τη χρήση αγρο-χημικών στη γεωργία. Σε μελέτη του ΙΓΜΕ που ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2008, εντοπίστηκαν στα υπόγεια ύδατα της ευρύτερης περιοχής της λεκάνης του Ασωπού πολύ υψηλές συγκεντρώσεις ολικού σίδηρου, νικελίου, νιτρικών, φωσφορικών αλλά και ολικού χρωμίου που ξεπερνούσαν κατά πολύ τα υπάρχοντα όρια, καθώς και καρκινογόνου εξασθενούς χρωμίου που δεν θα έπρεπε να συναντάται στο νερό.
Μετρήσεις του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών που ολοκληρώθηκαν τον Ιούλιο του 2008, έδειξαν ότι ο Ασωπός ποταμός επιβαρύνεται καθημερινά με καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο, βάριο και άλλα τοξικά μέταλλα, ενώ ο μεγάλος αριθμός δειγμάτων κατά μήκος του ποταμού επιβεβαίωσε την καθολική ρύπανση και μόλυνσή του. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις των επικίνδυνων μετάλλων εντοπίζονται βέβαια στα νερά του ποταμού Ασωπού από τα Οινόφυτα έως και τον Ωρωπό, τα οποία επιβαρύνονται από τα λύματα 407 βιομηχανιών και βιοτεχνιών συνολικά.
Από χημικές αναλύσεις που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Πατρών, σχεδόν σε όλες τις γεωτρήσεις από τις οποίες υδροδοτείται η Θήβα ανιχνεύεται εξασθενές χρώμιο, αποδεικνύοντας ότι η απόρριψη ανεπεξέργαστων βιομηχανικών λυμάτων στο υπέδαφος έχει οδηγήσει στην διάχυση της ρύπανσης σε μεγάλη έκταση.
Η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα αφορά άμεσα 250.000 κατοίκους από τη Θήβα έως τα Οινόφυτα, την Αυλίδα και τον Ωρωπό αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Αττικο-Βοιωτίας. Σε πολλούς οικισμούς της ευρύτερης περιοχής το νερό που μπορεί να χρησιμοποιείται για τις ανάγκες των νοικοκυριών, της βιομηχανίας και της γεωργίας περιέχει τοξικές και καρκινογόνες ουσίες.
Ήδη διαπιστώνεται ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου στους κατοίκους της περιοχής των Οινοφύτων, ενώ οι πολίτες της ευρύτερης περιοχής ζουν με μεγάλη ανασφάλεια. Η ανακοίνωση του Υπουργού Υγείας ότι θα διενεργηθεί επιδημιολογική μελέτη στην περιοχή, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα έχει προκαλέσει βλάβες στην υγεία του πληθυσμού δεν έχει συγκεκριμενοποιηθεί μέχρι σήμερα αλλά σε κάθε περίπτωση το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS ζητάει να γίνουν ολοκληρωμένες εξετάσεις για να διαπιστωθεί η κατάσταση της υγείας του ευρύτερου πληθυσμού και ιδιαίτερα των ευπαθώς ομάδων (παιδιά, έγκυες, ηλικιωμένοι, άτομα με άλλα προβλήματα υγείας, εργαζόμενοι σε ρυπαίνουσες βιομηχανίες).
Στην ίδια περιοχή εξακολουθούν να παράγονται αγροτικά προϊόντα που πωλούνται και καταναλώνονται στην Αττική. Οι επιστήμονες, εξαιτίας των υψηλών επίπεδων νικελίου που εντοπίστηκαν στα κρεμμύδια που καλλιεργούνται κοντά στον Ασωπό και του υψηλού ποσοστού νικελίου και χρωμίου στα καρότα, πιστεύουν ότι οι τοξικές χημικές ουσίες (βάριο, νικέλιο, κοβάλτιο, σίδηρος και μαγγάνιο) που ανιχνεύονται στον Ασωπό μπορεί να επιμολύνουν μέσω της άρδευσης και τα λαχανικά.
Εκτός από την κοίτη του Ασωπού όπου η ζημιά στο οικοσύστημα είναι προφανής και την ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα, η ρύπανση επεκτείνεται τόσο στη θάλασσα όσο και στην παράκτια ζώνη καθώς τα λύματα και τα απόβλητα μεταφέρονται στις εκβολές του ποταμού, επηρεάζοντας αρνητικά τις παραλίες του Ωρωπού, τις ακτές του Νότιου Ευβοϊκού, όπου κολυμπά πλήθος κόσμου και το θαλάσσιο οικοσύστημα. Επιπλέον, στις εκβολές του Ασωπού και στην παρακείμενη λιμνοθάλασσα του Ωρωπού όπου σχηματίζεται ο δεύτερος σε σημασία υγρότοπος της Αττικής, σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η ορνιθοπανίδα απειλείται άμεσα από τη ρύπανση.
Το ζήτημα του Ασωπού εξελίσσεται σε οικολογική καταστροφή με ανυπολόγιστες συνέπειες όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία και την οικονομία. Πολλοί κλάδοι της οικονομίας πλήττονται άμεσα ή έμμεσα εξαιτίας της συνεχιζόμενης επιβάρυνσης της περιοχής.
Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS ζητάει να:
Δώσει το ΥΠΕΧΩΔΕ στη δημοσιότητα των κατάλογο των βιομηχανιών που ευθύνονται για τη ρύπανση ώστε να αναλάβουν και το κόστος εξυγίανσης όπως απαιτεί η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία
Σταματήσει η ανεξέλεγκτη απόρριψη λυμάτων και αποβλήτων από τις βιομηχανίες της περιοχής, ως πρώτο και αναγκαίο μέτρο για αναστροφή της κατάστασης
Γίνει πλήρης απογραφή του πραγματικού περιβαλλοντικού κόστους των παραγωγικών δραστηριοτήτων της περιοχής.
Να εφαρμοστεί πλήρως η Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό (2000/60) ώστε να υπάρξει σχέδιο διαχείρισης και πρόγραμμα παρακολούθησης της υδρολογικής λεκάνης του Ασωπού ποταμού καθώς και σταδιακή αποκατάσταση της καλής κατάστασης των υπόγειων, επιφανειακών και παράκτιων νερών που έχουν επιβαρυνθεί μέχρι το 2015 με βάση την «ευθύνη του ρυπαίνοντα να καταβάλει το κόστος για την αποκατάσταση της βλάβης».
Ο χρόνος πιέζει για άμεση εφαρμογή μέτρων απορρύπανσης και τη βιώσιμη διαχείριση του Ασωπού ποταμού σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και τους πολίτες μέσα από τη διαβούλευση, όπως ορίζει η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.
