Για ένα κιλό ντοµάτες ο παραγωγός εισέπραξε φέτος 0,08 ευρώ, αλλά ο ντοµατοπελτές στο ράφι πωλείται 0,62 ευρώ (675%). Ένα κιλό ρύζι πωλείται 1,54 ευρώ έναντι 0,26-0,32 ευρώ που πήρε φέτος ο παραγωγός (492%) και ένα πακέτο µακαρόνια προς 0,83 ευρώ έναντι 0,23-0,25 ευρώ που εισέπραξε για ένα κιλό σκληρό σιτάρι φέτος ο παραγωγός (261%).
Αυτοί δηλαδή που θησαυρίζουν είναι οι χονδρέµποροι των αγροτικών προϊόντων, διακινητές και µεταποιητές, αφού στόχος τους είναι να διατηρούν τα περιθώρια κέρδους τους αµετάβλητα, είτε οι τιµές παραγωγού ανεβαίνουν είτε πέφτουν.
Παρόμοιο είναι και το συµπέρασµα στο οποίο καταλήγει µελέτη του Κέντρου Προγραµµατισµού και Οικονοµικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), η οποία εξετάζει τον βαθµό µετακύλισης των τιµών από το επίπεδο του παραγωγού σ’ αυτό του καταναλωτή.
Η µελέτη διαπιστώνει αυτό που χρόνια τώρα καταγγέλλουν οι παραγωγοί, δηλαδή ασυµµετρία στη µετακύλιση των τιµών, και ότι ο νόµος της προσφοράς και της ζήτησης συχνά στην Ελλάδα δεν λειτουργεί.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα µε τα πορτοκάλια, όπου το µέσο εµπορικό περιθώριο της εξεταζόµενης περιόδου (1995-2004) είναι 55%. Κάθε φορά, όμως, που για κάποιους λόγους, όπως η χαµηλή κατανάλωση, το περιθώριο έπεφτε κάτω του 55%, παρατηρούνταν αύξηση στις τιµές λιανικής, γεγονός που δεν οφειλόταν φυσικά σε αυξηµένη ζήτηση αλλά στην προσπάθεια των µεσαζόντων να επαναφέρουν το κέρδος στα αρχικά του επίπεδα. Σύµφωνα µε στοιχεία της αγοράς, για ένα κιλό πορτοκάλια ο παραγωγός εισπράττει 0,40-0,60 ευρώ, ενώ ο καταναλωτής τα βρίσκει στο σούπερ µάρκετ προς 0,90 ευρώ.
Επιπλέον, σύµφωνα µε το ΚΕΠΕ, στα περισσότερα προϊόντα ,όπως τα λαχανικά και οι ντοµάτες, ο παραγωγός και ο καταναλωτής βρίσκονται σε αδύναµη θέση, δεν διαµορφώνουν δηλαδή εκείνοι τις τιµές, ακόµη και όταν η ζήτηση είναι χαµηλή. Τις τιµές τις επιβάλλουν οι ενδιάµεσοι της εφοδιαστικής αλυσίδας, η λειτουργία της οποίας είναι, σύµφωνα µε την έρευνα, αναποτελεσµατική. Συνεπώς, για τη βελτίωση της θέσης των παραγωγών και των καταναλωτών θα πρέπει να αυξηθεί η διαπραγµατευτική τους δύναµη (µέσω των Οργανώσεων Παραγωγών) και να λειτουργήσει το περιβόητο Παρατηρητήριο Τιµών Παραγωγού Οπωροκηπευτικών.
Αυτοί δηλαδή που θησαυρίζουν είναι οι χονδρέµποροι των αγροτικών προϊόντων, διακινητές και µεταποιητές, αφού στόχος τους είναι να διατηρούν τα περιθώρια κέρδους τους αµετάβλητα, είτε οι τιµές παραγωγού ανεβαίνουν είτε πέφτουν.
Παρόμοιο είναι και το συµπέρασµα στο οποίο καταλήγει µελέτη του Κέντρου Προγραµµατισµού και Οικονοµικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), η οποία εξετάζει τον βαθµό µετακύλισης των τιµών από το επίπεδο του παραγωγού σ’ αυτό του καταναλωτή.
Η µελέτη διαπιστώνει αυτό που χρόνια τώρα καταγγέλλουν οι παραγωγοί, δηλαδή ασυµµετρία στη µετακύλιση των τιµών, και ότι ο νόµος της προσφοράς και της ζήτησης συχνά στην Ελλάδα δεν λειτουργεί.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα µε τα πορτοκάλια, όπου το µέσο εµπορικό περιθώριο της εξεταζόµενης περιόδου (1995-2004) είναι 55%. Κάθε φορά, όμως, που για κάποιους λόγους, όπως η χαµηλή κατανάλωση, το περιθώριο έπεφτε κάτω του 55%, παρατηρούνταν αύξηση στις τιµές λιανικής, γεγονός που δεν οφειλόταν φυσικά σε αυξηµένη ζήτηση αλλά στην προσπάθεια των µεσαζόντων να επαναφέρουν το κέρδος στα αρχικά του επίπεδα. Σύµφωνα µε στοιχεία της αγοράς, για ένα κιλό πορτοκάλια ο παραγωγός εισπράττει 0,40-0,60 ευρώ, ενώ ο καταναλωτής τα βρίσκει στο σούπερ µάρκετ προς 0,90 ευρώ.
Επιπλέον, σύµφωνα µε το ΚΕΠΕ, στα περισσότερα προϊόντα ,όπως τα λαχανικά και οι ντοµάτες, ο παραγωγός και ο καταναλωτής βρίσκονται σε αδύναµη θέση, δεν διαµορφώνουν δηλαδή εκείνοι τις τιµές, ακόµη και όταν η ζήτηση είναι χαµηλή. Τις τιµές τις επιβάλλουν οι ενδιάµεσοι της εφοδιαστικής αλυσίδας, η λειτουργία της οποίας είναι, σύµφωνα µε την έρευνα, αναποτελεσµατική. Συνεπώς, για τη βελτίωση της θέσης των παραγωγών και των καταναλωτών θα πρέπει να αυξηθεί η διαπραγµατευτική τους δύναµη (µέσω των Οργανώσεων Παραγωγών) και να λειτουργήσει το περιβόητο Παρατηρητήριο Τιµών Παραγωγού Οπωροκηπευτικών.
