Αυτή η σημαντική διπλωματική επιτυχία ήταν αποτέλεσμα επίμονων και συστηματικών προσπαθειών εκ μέρους της κυβέρνησης Καραμανλή, που έντεχνα πέτυχε τη σύμπλευση των ελληνικών και ρωσικών ενεργειακών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στρατηγική σημασία του ελληνοβουλγαρικού αγωγού δεν έγκειται μόνο στην ποσότητα του αργού πετρελαίου που θα μεταφέρει, αλλά και στην αποσυμφόρηση των Στενών που κρίνεται πλέον από όλους ως επιτακτική ανάγκη.
Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι θα καθυστερήσει σημαντικά η ολοκλήρωση του συγκεκριμένου έργου. Η κυβέρνηση Μπορίσοφ στη Βουλγαρία έχει ήδη διαμηνύσει την πρόθεση της να επαναδιαπραγματευτεί ορισμένα σημεία της τριμερούς συμφωνίας για την κατασκευή και τη λειτουργία του αγωγού ( π.χ. διακομεταμιστικά τέλη, επέκταση λιμένος Μπουργκάς ). Στη Βουλγαρική αμφισημία ήρθε να προστεθεί και η κυβερνητική ανεπάρκεια στη χάραξη μιας συγκροτημένης ενεργειακής πολιτικής με προαποφασισμένους στόχους.
Οι προεκλογικές και μετεκλογικές παλινωδίες του ΠΑΣΟΚ σχετικά με τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη δεν υποδηλώνουν μόνο έλλειψη υπευθυνότητας και μικροπολιτική διάθεση αλλά, και αδυναμία κατανόησης των ενεργειακών εξελίξεων που συντελούνται στην περιοχή μας. Η πρόσφατη ολοκλήρωση της πρώτης φάσης κατασκευής του αγωγού East Siberian-Pacific Ocean ( ESPO ), που θα μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο στην Κίνα και την Ιαπωνία καταδεικνύει ενδεχομένως μια αλλαγή προσανατολισμού της ρωσικής πλευράς στο θέμα των πετρελαϊκών εξαγωγών.
Στο σημείο αυτό να ξαναθυμηθούμε ποιο είναι το διακύβευμα για την Ελλάδα από την ολοκλήρωση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Η κατασκευή του αγωγού δύναται να αλλάξει ριζικά το οικονομικό τοπίο στο νομό Έβρου και κατά επέκταση στην περιοχή της Δυτικής Θράκης. Η δημιουργία εκατοντάδων θέσεων εργασίας θα ανακουφίσει την τοπική κοινωνία που πλήττεται από υψηλή ανεργία. Τα διακομεταμιστικά τέλη, αν επενδυθούν σωστά, θα δώσουν νέα πνοή στην τοπική οικονομία. Μεσοπρόθεσμα, η λειτουργία του αγωγού θα οδηγήσει στην επέκταση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και τη δημιουργία ενός νέου διυλιστηρίου που θα τροφοδοτεί την ελληνική αγορά αλλά και γειτονικές χώρες με πετρελαϊκά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές.
Πέρα όμως από τα οικονομικά οφέλη, η υλοποίηση του έργου θα εξισορροπήσει σε ένα βαθμό τη γεωπολιτική αναβάθμιση της Τουρκίας σε κόμβο διοχέτευσης του πετρελαίου της Κασπίας στην παγκόσμια αγορά. Επιπλέον, ο αγωγός θα θωρακίσει πολιτικά τη νευραλγική περιοχή της Δυτικής Θράκης σε μια εποχή που πυκνώνουν ανησυχητικά τα σύννεφα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με αφορμή τη δήθεν καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Μουσουλμανικής μειονότητας.
Είναι επιτακτική ανάγκη, λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει νέες πρωτοβουλίες για την ολοκλήρωση του αγωγού και την ανάδειξη της χώρας σε στρατηγικό ενεργειακό κόμβο. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται τα εξής:
1. Σύγκληση συνάντησης κορυφής μεταξύ των τριών κυβερνήσεων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010 ούτως ώστε να ρυθμιστούν όλα τα ζητήματα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
2. Εξασφάλιση της συμμετοχής του Καζακστάν στον ελληνοβουλγαρικό αγωγό προκειμένου να συμβολαιοποιηθούν επαρκείς ποσότητες πετρελαίου.
3. Αναζήτηση χρηματοδότησης από την ΕΕ για την επέκταση του λιμένος του Μπουργκάς, ώστε να μην γίνεται εκφόρτωση πετρελαίου ανοικτά της βουλγαρικής ακτής και έτσι τεθεί σε κίνδυνο η τουριστική βιομηχανία της χώρας ( όπως υποστηρίζει η Σόφια ).
Η Νέα Δημοκρατία κατόρθωσε την περίοδο 2004-2009 να εκπονήσει μια πολιτική που τοποθέτησε τη χώρα στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ οφείλει να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια δίχως άλλη καθυστέρηση. Η προίκα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να την μειώσουν, είναι σημαντική για τον τόπο και θα πρέπει, μακριά από μικροκομματικά συμφέροντα, να αξιοποιηθεί και να συνεχιστεί.
Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι θα καθυστερήσει σημαντικά η ολοκλήρωση του συγκεκριμένου έργου. Η κυβέρνηση Μπορίσοφ στη Βουλγαρία έχει ήδη διαμηνύσει την πρόθεση της να επαναδιαπραγματευτεί ορισμένα σημεία της τριμερούς συμφωνίας για την κατασκευή και τη λειτουργία του αγωγού ( π.χ. διακομεταμιστικά τέλη, επέκταση λιμένος Μπουργκάς ). Στη Βουλγαρική αμφισημία ήρθε να προστεθεί και η κυβερνητική ανεπάρκεια στη χάραξη μιας συγκροτημένης ενεργειακής πολιτικής με προαποφασισμένους στόχους.
Οι προεκλογικές και μετεκλογικές παλινωδίες του ΠΑΣΟΚ σχετικά με τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη δεν υποδηλώνουν μόνο έλλειψη υπευθυνότητας και μικροπολιτική διάθεση αλλά, και αδυναμία κατανόησης των ενεργειακών εξελίξεων που συντελούνται στην περιοχή μας. Η πρόσφατη ολοκλήρωση της πρώτης φάσης κατασκευής του αγωγού East Siberian-Pacific Ocean ( ESPO ), που θα μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο στην Κίνα και την Ιαπωνία καταδεικνύει ενδεχομένως μια αλλαγή προσανατολισμού της ρωσικής πλευράς στο θέμα των πετρελαϊκών εξαγωγών.
Στο σημείο αυτό να ξαναθυμηθούμε ποιο είναι το διακύβευμα για την Ελλάδα από την ολοκλήρωση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Η κατασκευή του αγωγού δύναται να αλλάξει ριζικά το οικονομικό τοπίο στο νομό Έβρου και κατά επέκταση στην περιοχή της Δυτικής Θράκης. Η δημιουργία εκατοντάδων θέσεων εργασίας θα ανακουφίσει την τοπική κοινωνία που πλήττεται από υψηλή ανεργία. Τα διακομεταμιστικά τέλη, αν επενδυθούν σωστά, θα δώσουν νέα πνοή στην τοπική οικονομία. Μεσοπρόθεσμα, η λειτουργία του αγωγού θα οδηγήσει στην επέκταση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και τη δημιουργία ενός νέου διυλιστηρίου που θα τροφοδοτεί την ελληνική αγορά αλλά και γειτονικές χώρες με πετρελαϊκά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές.
Πέρα όμως από τα οικονομικά οφέλη, η υλοποίηση του έργου θα εξισορροπήσει σε ένα βαθμό τη γεωπολιτική αναβάθμιση της Τουρκίας σε κόμβο διοχέτευσης του πετρελαίου της Κασπίας στην παγκόσμια αγορά. Επιπλέον, ο αγωγός θα θωρακίσει πολιτικά τη νευραλγική περιοχή της Δυτικής Θράκης σε μια εποχή που πυκνώνουν ανησυχητικά τα σύννεφα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με αφορμή τη δήθεν καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Μουσουλμανικής μειονότητας.
Είναι επιτακτική ανάγκη, λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει νέες πρωτοβουλίες για την ολοκλήρωση του αγωγού και την ανάδειξη της χώρας σε στρατηγικό ενεργειακό κόμβο. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται τα εξής:
1. Σύγκληση συνάντησης κορυφής μεταξύ των τριών κυβερνήσεων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010 ούτως ώστε να ρυθμιστούν όλα τα ζητήματα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
2. Εξασφάλιση της συμμετοχής του Καζακστάν στον ελληνοβουλγαρικό αγωγό προκειμένου να συμβολαιοποιηθούν επαρκείς ποσότητες πετρελαίου.
3. Αναζήτηση χρηματοδότησης από την ΕΕ για την επέκταση του λιμένος του Μπουργκάς, ώστε να μην γίνεται εκφόρτωση πετρελαίου ανοικτά της βουλγαρικής ακτής και έτσι τεθεί σε κίνδυνο η τουριστική βιομηχανία της χώρας ( όπως υποστηρίζει η Σόφια ).
Η Νέα Δημοκρατία κατόρθωσε την περίοδο 2004-2009 να εκπονήσει μια πολιτική που τοποθέτησε τη χώρα στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ οφείλει να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια δίχως άλλη καθυστέρηση. Η προίκα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να την μειώσουν, είναι σημαντική για τον τόπο και θα πρέπει, μακριά από μικροκομματικά συμφέροντα, να αξιοποιηθεί και να συνεχιστεί.
