Συνιστάται Εθνική Επιτροπή Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής, που συνεργάζεται με την αρμόδια επιτροπή άλλου κράτους-μέλους ώστε με κοινές δράσεις να συντονίζονται τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων, στα πλαίσια της προστασίας των θαλάσσιων στρατηγικών και του σχεδιασμού τους και με εξατομικευμένα στάδια συνεργασίας, όταν μία θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου εκτείνεται στα θαλάσσια ύδατα της Ελληνικής Δημοκρατίας και στα θαλάσσια ύδατα άλλου κράτους-μέλους, μέσα στα διεθνή πλαίσια και τους διεθνείς κανόνες, όπως είναι οι μηχανισμοί και οι δομές της περιφερειακής σύμβασης για τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Καθορίζονται οι αναλυτικές θέσεις των περιβαλλοντικών στόχων με βάση τις αξιολογήσεις τους και τους ενδεικτικούς καταλόγους πιέσεων και επιπτώσεων ειδικών παραρτημάτων και πινάκων, όπως και η συνεχιζόμενη εφαρμογής τους σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, εκτιμωμένων των σχετικών διασυνοριακών επιπτώσεων και των χαρακτηριστικών τους γνωρισμάτων και εγκρίνονται με απόφαση του ΥΠΕΚΑ, ενώ γνωστοποιούνται επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θεσμοθετούνται προγράμματα παρακολούθησης για τη συνεχή εκτίμηση της περιβαλλοντικής κατάστασης των υδάτων και εντός της επικράτειας και στις υποπεριοχές της Μεσογείου, βάσει των αξιολογήσεων και λαμβάνονται σε αντίστοιχα προγράμματα με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη ιδίως οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τους, εκτός αν αποκλείονται από αδράνεια άλλης Αρχής, από φυσικές αιτίες, ανωτέρα βία ή άλλου είδους δημοσίου συμφέροντος ή φυσικές συνθήκες.
Τα μέτρα αξιολογούνται ως αποδοτικά, επωφελή, οικονομικής αποδοτικότητας και τεχνικώς εφικτά και οι μέθοδοι εφαρμογής τους εγκρίνονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής και γνωστοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σε τυχόν άλλο εμπλεκόμενο κράτος-μέλος.
Εγκαθιδρύεται η υποχρέωση ενημέρωσης της Επιτροπής όταν εντοπίζεται θέμα που δεν δύναται να αντιμετωπιστεί με εθνικά μέτρα ή συνδέεται με άλλη διεθνή ή εθνική πολιτική, οπότε αναλαμβάνουν δράση τα κοινοτικά όργανα.
Η Επιτροπή του άρθρου 18 επικαιροποιεί τις θαλάσσιες στρατηγικές κάθε έξι χρόνια, επανεξετάζει την αρχική αξιολόγηση και την καλή περιβαλλοντική κατάσταση, τους περιβαλλοντικούς στόχους, τα προγράμματα παρακολούθησης, συντάσσει εκθέσεις για την πρόοδο και εφαρμογή των προγραμμάτων και ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Θεσμοθετείται και εδώ η δημόσια διαβούλευση και ενημέρωση του κοινού που καλείται να συμμετέχει. Οι πληροφορίες, όπως και τα δεδομένα της διαβούλευσης αυτής, διαβιβάζονται και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Στην Εθνική Επιτροπή Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής που συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ, συμμετέχουν αμισθί σχεδόν το σύνολο των Γραμματέων όλων των Υπουργείων ως και επιστήμονες δημοσίων Αρχών και χαράσσει στρατηγική, η οποία διαμορφώνει, παρακολουθεί, συντονίζει, αξιολογεί και ελέγχει την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για την προστασία και τη διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, γνωμοδοτεί για τα προγράμματα των μέτρων, για τις υποδιαιρέσεις των θαλάσσιων υποπεριοχών και διατυπώνει τη γνώμη της εντός όλων των ερωτημάτων που τίθενται είτε από τον Πρωθυπουργό είτε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Η εφαρμογή του νόμου, η κατάρτιση του εθνικού προγράμματος θαλάσσιας στρατηγικής, η συνεργασία με άλλα κράτη μέλη, η εκπόνηση προγραμματικών μέτρων, ο καθορισμός των περιβαλλοντικών στόχων και των δεικτών, τα προγράμματα παρακολούθησης, ανατίθενται στην Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που έχει και στις αρμοδιότητές της τη σύνταξη έκθεσης και αξιολόγησης της περιβαλλοντικής κατάστασης των θαλασσίων υδάτων, των επιπτώσεών τους στον άνθρωπο, την καλή κατάσταση και την περαιτέρω βελτίωση. Περαιτέρω καταρτίζει εκθέσεις για την υλοποίηση και αξιολόγηση των στόχων, συντονίζει υπηρεσίες και φορείς, έρχεται σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα όργανα που είναι σχετικά για την εφαρμογή της Οδηγίας 2008/56 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το έργο της συνεπικουρεί γνωμοδοτική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής. Επίσης, ορίζεται ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με κριτήρια επιστημονικά, ωκεανογραφικά, γεωγραφικά και περιβαλλοντικά, υποδιαιρεί τις θαλάσσιες υποπεριοχές σε θαλάσσια διαμερίσματα.
Προβλέπεται η επιβολή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων σύμφωνα με το ν.1650/1986, όπως τροποποιήθηκε, σε όποιον προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Επίσης, είναι αξιόλογη η απαρίθμηση των χαρακτηριστικών ποιοτικής περιγραφής για την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των υδάτων, των θαλασσίων υποπεριοχών, των ενδεικτικών καταλόγων, των χαρακτηριστικών τους, των προγραμματικών στόχων και μέτρων και την παρακολούθησή τους σύμφωνα με τα σχετικά παραρτήματα που επισυνάπτονται.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εκτιμώ ότι η αποτελεσματική προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος με σύγχρονους και αποτελεσματικούς θεσμούς, επιτυγχάνεται επαρκώς με την προτεινόμενη ρύθμιση, η οποία εντάσσεται και στο άρθρο 24 του Συντάγματος των Ελλήνων και στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο της υπ’ αριθμόν 2008/56 Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Οδηγίες.
Το παρόν νομοσχέδιο είναι μία απάντηση σε χρόνια προβλήματα και μέσω αυτού γίνεται προσπάθεια διαμόρφωσης μία ενιαίας και αυτόνομης πολιτικής προστασίας της θάλασσας, η οποία αποτελεί παράγοντα αξιολόγησης και άλλων τομεακών πολιτικών που δραστηριοποιούνται στη θάλασσα.
Για την υλοποίηση αυτών των στόχων κινητήριος μοχλός είναι η συμμετοχή ενός ενεργού και ενημερωμένου κοινού στη διαδικασία σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Είναι, λοιπόν, χρέος όλων μας να συμβάλουμε ώστε να αναπτυχθούν εκείνες οι διοικητικές και οργανωτικές δομές για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων που τόσο καίρια θέτει ο πλανήτης μας.
Αυτές τις σημαντικές προτεραιότητες στοχεύει το παρόν νομοσχέδιο και γι’ αυτό και σας καλώ να το υπερψηφίσετε.
Καθορίζονται οι αναλυτικές θέσεις των περιβαλλοντικών στόχων με βάση τις αξιολογήσεις τους και τους ενδεικτικούς καταλόγους πιέσεων και επιπτώσεων ειδικών παραρτημάτων και πινάκων, όπως και η συνεχιζόμενη εφαρμογής τους σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, εκτιμωμένων των σχετικών διασυνοριακών επιπτώσεων και των χαρακτηριστικών τους γνωρισμάτων και εγκρίνονται με απόφαση του ΥΠΕΚΑ, ενώ γνωστοποιούνται επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θεσμοθετούνται προγράμματα παρακολούθησης για τη συνεχή εκτίμηση της περιβαλλοντικής κατάστασης των υδάτων και εντός της επικράτειας και στις υποπεριοχές της Μεσογείου, βάσει των αξιολογήσεων και λαμβάνονται σε αντίστοιχα προγράμματα με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη ιδίως οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τους, εκτός αν αποκλείονται από αδράνεια άλλης Αρχής, από φυσικές αιτίες, ανωτέρα βία ή άλλου είδους δημοσίου συμφέροντος ή φυσικές συνθήκες.
Τα μέτρα αξιολογούνται ως αποδοτικά, επωφελή, οικονομικής αποδοτικότητας και τεχνικώς εφικτά και οι μέθοδοι εφαρμογής τους εγκρίνονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής και γνωστοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σε τυχόν άλλο εμπλεκόμενο κράτος-μέλος.
Εγκαθιδρύεται η υποχρέωση ενημέρωσης της Επιτροπής όταν εντοπίζεται θέμα που δεν δύναται να αντιμετωπιστεί με εθνικά μέτρα ή συνδέεται με άλλη διεθνή ή εθνική πολιτική, οπότε αναλαμβάνουν δράση τα κοινοτικά όργανα.
Η Επιτροπή του άρθρου 18 επικαιροποιεί τις θαλάσσιες στρατηγικές κάθε έξι χρόνια, επανεξετάζει την αρχική αξιολόγηση και την καλή περιβαλλοντική κατάσταση, τους περιβαλλοντικούς στόχους, τα προγράμματα παρακολούθησης, συντάσσει εκθέσεις για την πρόοδο και εφαρμογή των προγραμμάτων και ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Θεσμοθετείται και εδώ η δημόσια διαβούλευση και ενημέρωση του κοινού που καλείται να συμμετέχει. Οι πληροφορίες, όπως και τα δεδομένα της διαβούλευσης αυτής, διαβιβάζονται και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Στην Εθνική Επιτροπή Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής που συνιστάται στο ΥΠΕΚΑ, συμμετέχουν αμισθί σχεδόν το σύνολο των Γραμματέων όλων των Υπουργείων ως και επιστήμονες δημοσίων Αρχών και χαράσσει στρατηγική, η οποία διαμορφώνει, παρακολουθεί, συντονίζει, αξιολογεί και ελέγχει την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για την προστασία και τη διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, γνωμοδοτεί για τα προγράμματα των μέτρων, για τις υποδιαιρέσεις των θαλάσσιων υποπεριοχών και διατυπώνει τη γνώμη της εντός όλων των ερωτημάτων που τίθενται είτε από τον Πρωθυπουργό είτε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Η εφαρμογή του νόμου, η κατάρτιση του εθνικού προγράμματος θαλάσσιας στρατηγικής, η συνεργασία με άλλα κράτη μέλη, η εκπόνηση προγραμματικών μέτρων, ο καθορισμός των περιβαλλοντικών στόχων και των δεικτών, τα προγράμματα παρακολούθησης, ανατίθενται στην Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που έχει και στις αρμοδιότητές της τη σύνταξη έκθεσης και αξιολόγησης της περιβαλλοντικής κατάστασης των θαλασσίων υδάτων, των επιπτώσεών τους στον άνθρωπο, την καλή κατάσταση και την περαιτέρω βελτίωση. Περαιτέρω καταρτίζει εκθέσεις για την υλοποίηση και αξιολόγηση των στόχων, συντονίζει υπηρεσίες και φορείς, έρχεται σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα όργανα που είναι σχετικά για την εφαρμογή της Οδηγίας 2008/56 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το έργο της συνεπικουρεί γνωμοδοτική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής. Επίσης, ορίζεται ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με κριτήρια επιστημονικά, ωκεανογραφικά, γεωγραφικά και περιβαλλοντικά, υποδιαιρεί τις θαλάσσιες υποπεριοχές σε θαλάσσια διαμερίσματα.
Προβλέπεται η επιβολή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων σύμφωνα με το ν.1650/1986, όπως τροποποιήθηκε, σε όποιον προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Επίσης, είναι αξιόλογη η απαρίθμηση των χαρακτηριστικών ποιοτικής περιγραφής για την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των υδάτων, των θαλασσίων υποπεριοχών, των ενδεικτικών καταλόγων, των χαρακτηριστικών τους, των προγραμματικών στόχων και μέτρων και την παρακολούθησή τους σύμφωνα με τα σχετικά παραρτήματα που επισυνάπτονται.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εκτιμώ ότι η αποτελεσματική προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος με σύγχρονους και αποτελεσματικούς θεσμούς, επιτυγχάνεται επαρκώς με την προτεινόμενη ρύθμιση, η οποία εντάσσεται και στο άρθρο 24 του Συντάγματος των Ελλήνων και στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο της υπ’ αριθμόν 2008/56 Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Οδηγίες.
Το παρόν νομοσχέδιο είναι μία απάντηση σε χρόνια προβλήματα και μέσω αυτού γίνεται προσπάθεια διαμόρφωσης μία ενιαίας και αυτόνομης πολιτικής προστασίας της θάλασσας, η οποία αποτελεί παράγοντα αξιολόγησης και άλλων τομεακών πολιτικών που δραστηριοποιούνται στη θάλασσα.
Για την υλοποίηση αυτών των στόχων κινητήριος μοχλός είναι η συμμετοχή ενός ενεργού και ενημερωμένου κοινού στη διαδικασία σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Είναι, λοιπόν, χρέος όλων μας να συμβάλουμε ώστε να αναπτυχθούν εκείνες οι διοικητικές και οργανωτικές δομές για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων που τόσο καίρια θέτει ο πλανήτης μας.
Αυτές τις σημαντικές προτεραιότητες στοχεύει το παρόν νομοσχέδιο και γι’ αυτό και σας καλώ να το υπερψηφίσετε.