Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010

Η ομιλία του καθηγητή Γιώργου Φίλου στο Πανθηβαϊκό Συλαλλητήριο


Αναμφίβολα η διαχείριση των απορριμμάτων στη σημερινή πραγματικότητα ένα μείζονος σημασίας περιβαλλοντικό, οικονομικό και πολιτικό ζήτημα . Μα πάνω απ` όλα αποτελεί κοινωνικό πρόβλημα, και γι` αυτόν ακριβώς τον λόγο η επίλυση του πρέπει να γίνεται με γνώμονα την ποιότητα της ζωής των πολιτών, τη προστασία του περιβάλλοντος και την βιώσιμη ανάπτυξη.
Η Ε.Ε. λοιπόν με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα και μέσω της Οδηγίας – Πλαίσιο του 2008 σχετικά με τη στρατηγική για την πρόληψη, παραγωγή και τη διαχείριση αποβλήτων προτείνει την εξής ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων:
1. πρόληψη και μείωση
2. προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση -ανάκτηση
3. ανακύκλωση
4. διάθεση
Μάλιστα λαμβάνοντας υπόψη τον περιβαλλοντικό στόχο, επιτρέπονται ειδικές ροές αποβλήτων που παρεκκλίνουν από την παραπάνω ιεράρχηση, προκειμένου να υπάρξει ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των κινδύνων της ανθρώπινης υγείας από την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων.
Για ποιο λόγο στην Ελλάδα ν` ανατραπεί αυτή η ιεράρχηση.
Η εγκατάσταση και λειτουργία εργοστασίου καύσης απορριμμάτων στη Θήβα βρίσκεται σε πλήρη αντιδιαστολή με την παραπάνω προσέγγιση.
Όμως για ποια ποιότητα ζωής των πολιτών μπορούμε να μιλάμε όταν:
► Είναι γνωστό ότι τα εργοστάσια καύσης αποβλήτων αποτελούν την πηγή του 40-80% των συνολικών εκλύσεων διοξινών σε πολλές βιομηχανικές χώρες.
Οι διοξίνες είναι ισχυρά τοξικά και επικίνδυνα παραπροϊόντα χημικών διεργασιών. Πολλοί τύποι καρκίνου έχουν συνδεθεί με την τυχαία έκθεση σ` αυτές. Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος των ΗΠΑ θεωρεί ότι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου λόγω έκθεσης ενός πληθυσμού σε διοξίνες αρχίζει απ` το 1/1000 και αγγίζει το 1 /100. Κάντε τους υπολογισμούς τι σημαίνει αυτό για έναν πληθυσμό της τάξης των 30000 της Θήβας ή και περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη και την ευρύτερη περιοχή.
Η κυβέρνηση της Γαλλίας 12- 13 χρόνια πριν είχε κάνει μια μελέτη στην οποία κατέληγε πως οι διοξίνες ευθύνονται για το θάνατο μέχρι και 5200 ανθρώπων στη Γαλλία ετησίως.
Αυτές τις διοξίνες λοιπόν θέλουν να μας φέρουν στις αυλές μας , στα σπίτια μας, στις δουλειές μας . Θυμηθείτε τα γεγονότα του Σεβέζο.
Ο «Κήπος της Λομβαρδίας», όπως με καμάρι την αποκαλούσαν οι κάτοικοί της, ήταν μια ειδυλλιακή, ευημερούσα περιοχή της Βόρειας Ιταλίας. Όμως τον Ιούλη του 1976 μεταμορφώθηκε σε ένα εφιαλτικό, σεληνιακό τοπίο.
Το Σεβέζο, μια από τις πολλές μικρές πόλεις της περιοχής, γίνεται το επίκεντρο μιας πρωτοφανούς «βραδυφλεγούς» τραγωδίας. Στην πόλη βρισκόταν το υπερσύγχρονο εργοστάσιο μιας μεγάλης ελβετικής εταιρίας, το οποίο παρήγαγε χημικά προϊόντα. Στις 10 Ιούλη 1976, εξαιτίας μιας ελαττωματικής βαλβίδας ασφαλείας, προκλήθηκε μεγάλη διαρροή στην ατμόσφαιρα του δηλητηριώδους αερίου διοξίνη. Η εταιρία, αν και γνωρίζει το περιστατικό, αποφεύγει να ενημερώσει τις αρχές και έτσι οι κάτοικοι αγνοούν τους θανάσιμους κινδύνους που διατρέχουν.
Τις πρώτες μέρες μετά την έκρηξη δεν υπήρχε καμιά ένδειξη της βαριάς μόλυνσης εκτός από μια έντονη οσμή στην ατμόσφαιρα. Ύστερα από μια εβδομάδα, τα φύλλα των δέντρων άρχισαν να μαραίνονται. Πουλιά έπεφταν νεκρά από τον ουρανό και μικρά ζώα άρχισαν να πεθαίνουν. Μετά τα φυτά και τα ζώα, ήρθε και η σειρά των ανθρώπων Μόνο τότε η εταιρία διακόπτει την εγκληματική σιωπή της και αναγκάζεται να παραδεχτεί το τι είχε συμβεί, ενώ οι 1.500 κάτοικοι του Σεβέζο και της γύρω περιοχής συνειδητοποιούν ότι η τραγωδία τους μόλις έχει αρχίσει. Τα όσα ακολουθούν είναι δύσκολο να περιγραφούν. Οι κάτοικοι της περιοχής διατάσσονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους χωρίς να πάρουν τίποτα μαζί τους. Στο μεταξύ τα υγειονομικά συνεργεία στους ελέγχους που πραγματοποιούν διαπιστώνουν ότι οι τρεις στους τέσσερις κατοίκους έχουν προσβληθεί από σοβαρές δερματικές νόσους, οι οποίες στην πλειοψηφία τους εξελίσσονται σε καρκινοπάθειες. Μπροστά στο ενδεχόμενο τερατογενέσεων, το υπουργείο Υγείας προτείνει την άμβλωση για τις εγκύους όταν το έμβρυο είναι μικρότερο των τριών μηνών. Στη συνέχεια καταστρέφεται όλη η βλάστηση της περιοχής.
Μέσα στο κλίμα του πανικού και του τρόμου, η ιταλική κυβέρνηση δίνει την άδεια στην εταιρία να ανατινάξει τις εγκαταστάσεις της στο Σεβέζο με τη δικαιολογία ότι έτσι θα περιοριστεί η μόλυνση. Με την ανατίναξη, όμως, εξαφανίζονται και οι αποδείξεις για τις εγκληματικές ευθύνες της εταιρίας...
Αυτό θα είναι το μέλλον μας ;
Και αυτά δεν είναι παρά μόνο η αρχή.
► Εκατοντάδες άλλες ενώσεις εκλύονται όπως πολυχλωριωμένα διφαινύλια και ναφθαλένια , αλογονωμένες φαινόλες κλπ πολλές απ` τις οποίες έχουν καταχωρηθεί στη λίστα των απαγορευμένων λόγω της τοξικότητας τους και της ιδιότητας τους να βιοσυσσωρεύονται μέσω της τροφικής αλυσίδας.
► Επιπλέον ακόμα και με την καλύτερη δυνατή τεχνολογία, οι αποτεφρωτήρες εκπέμπουν τοξικά βαρέα μέταλλα, άκαυστα απόβλητα και προϊόντα ατελούς καύσεως . Τουλάχιστον 19 τοξικά μέταλλα και στοιχεία έχουν ανιχνευθεί στα αέρια προϊόντα εργοστασίων καύσης, όπως υδράργυρος, μόλυβδος, κάδμιο, αρσενικό, βηρύλλιο και άλλα. Στις ΗΠΑ το 39% των αέριων εκπομπών Hg προέρχεται από τέτοια εργοστάσια. Ακριβώς εξ` αυτού εκτιμάται ότι σ` αυτή τη χώρα ένα στα δέκα παιδιά που γεννιούνται έχουν αυξημένες πιθανότητες νευρολογικών διαταραχών.
► Πέρα απ` τις αέριες εκπομπές κάθε εργοστάσιο καύσης παράγει επίσης στερεά τοξικά απόβλητα με τη μορφή σκουριάς και τέφρας, καθώς και υγρά τοξικά απόβλητα.
Μάλιστα το οξύμωρο εδώ , είναι, ότι όσο πιο αναπτυγμένα συστήματα αντιρρύπανσης διαθέτει ένα εργοστάσιο καύσης τόσο περισσότερα τοξικά συσσωρεύονται στα στερεά και υγρά απόβλητα. Έτσι η εφαρμογή αντρρυπαντικής τεχνολογίας απλώς μεταθέτει το πρόβλημα απ` την ατμόσφαιρα στα έδαφος και στα νερά. Και μάλιστα φανταστείτε να εγκαθίσταται ένα τέτοιο εργοστάσιο σε θέση γειτονική του οικοσυστήματος της λίμνης Υλίκης , μιας περιοχής ενταγμένης στο πρόγραμμα NATURA 2000. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο λοιπόν αυτή η περιοχή θα δέχεται περίπου 280.000 κυβικά μέτρα επικίνδυνων αερίων την ώρα επί 24ωρου βάσης όλες τις ημέρες του χρόνου.
Εκατοντάδες εργοστάσια καύσης στον κόσμο
Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων των γειτονικών περιοχών σε τέτοια εργοστάσια ;
ΙΤΑΛΙΑ:
Αύξηση κατά 670% της πιθανότητας θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα.
ΒΕΛΓΙΟ:
Αύξηση κατά 126 % της πιθανότητας εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών σε νεογέννητα.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ:
Αύξηση κατά 37% της θνησιμότητας από καρκίνο στο συκώτι
Διπλάσια πιθανότητα θνησιμότητας από καρκίνο σε παιδιά.
ΓΑΛΛΙΑ:
Αύξηση κατά 44% σαρκώματος μαλακών μορίων.
Σκωτία - ΗΠΑ - Ταϊβάν και ο κατάλογος συνεχίζεται
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να προστεθεί και η Ελλάδα !!! σ` αυτόν το κατάλογο
Δεν θέλουμε να γίνει η Θήβα και η ευρύτερη περιοχή αντικείμενο ανάλογης μελέτης!
Μείωση εργοστασίων καύσης
ΗΠΑ: 1992 >190 εργοστάσια 2002< 110 εργοστάσια (42% μείωση)
Ελλάδα: Παράδειγμα μονάδας καύσης στη Ζάκυνθο το 1983.
Θα έλυνε το πρόβλημα των απορριμμάτων του νησιού.
Θα αποτελούσε πιλότο για τη δημιουργία πολλών ακόμα.
Αποτέλεσμα : Λειτούργησε για μόλις 3 μήνες καθώς το λειτουργικό κόστος έφτασε σε απίστευτα ύψη
ΤΕΛΙΚΑ ΟΛΕΣ οι μέχρι τώρα προτάσεις κατασκευής εργοστασίων καύσης οικιακών απορριμμάτων ή βιομηχανικών αποβλήτων έχουν ματαιωθεί λόγω της αντίδρασης των τοπικών κοινωνιών.
ΟΤΙ ΔΗΛΑΔΗ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΗ ΘΗΒΑ
Εγγύηση γι` αυτό είναι το σημερινό μας συλλαλητήριο.
Είναι η ομόφωνη απόφαση 20 και παραπάνω φορέων της πόλης μας να αρνηθούν την εγκατάσταση εργοστασίου καύσης απορριμμάτων στη Θήβα .
Είναι το δίκιο που βρίσκεται με το μέρος μας.
Ας βάλουν καλά στο μυαλό τους όλοι αυτοί που κάνουν πως δε καταλαβαίνουν :
Σήμερα ξεκινήσαμε. Έχουμε πολύ δρόμο να διαβούμε .
«Ξέρουμε ότι η νίκη θα είναι δύσκολη και
«ξέρετε ότι η νίκη θα είναι δική μας»